Yüksek Seçim Heyeti (YSK) tarafından açıklanan bilgilere nazaran yurt içinde kurulacak toplam 190 bin 736 sandıkta 60 milyon 904 bin 499 kişi, yurt dışında kurulacak 4 bin 969 sandıkta ise 3 milyon 286 bin 786 kişi olmak üzere toplam 64 milyon 191 bin 285 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı oy kullanacak. Yaklaşık 6 milyon genç seçmen ise birinci kere oy verecek. Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Kısmı Anayasa Hukuku Anabilim Kolu Dr. Öğretim Üyesi Aslı Topukcu, birinci sefer oy kullanacak genç seçmenlere kıymetli ikazlarda bulundu.
“SADECE MÜHÜR BASILACAK”
Seçmenlerin oy kullanmaya giderken kesinlikle yanlarında geçerli bir kimlik dokümanı olması gerektiğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Topukcu, “Sandık vazifelileri, imza karşılığında hem cumhurbaşkanı hem de milletvekili seçimleri olacağı için iki başka pusula verecek. İttifak yapan partiler, oy pusulasında ittifak isimleri altında yan yana yer alacak. Seçmenler, birinci evvel zarf ve pusulalardaki YSK mührünü denetim etmeli. Oy verirken, kabine cep telefonu ve fotoğraf makinesi üzere aygıtlar ile girilmemeli. Sayım süreci yapılırken, seçmen iradesinin kuşkuya yer bırakmayacak formda oy pusulasından anlaşılması gerekmektedir. Birden fazla siyasi partiye yahut bağımsız adaya ayrılan alana taşmış ‘tercih’ yahut ‘evet’ mührü basılan oy pusulaları geçersiz sayılacaktır. Oy verme süreci gerçekleştirilen pusula, dışa yanlışsız katlanarak zarfın içine yerleştirilmeli. Hiçbir yerine mühür basılmamış, birden fazla adaya mühür basılmış, yırtık, mühür dışında seçmen tarafından pusulanın üzerine bir şey basılır yahut yazılırsa pusula geçersiz sayılacaktır. Bu nedenle oyun geçerli olması için oy pusulası üstüne belirlenen yerlere gelecek halde mühür dışında rastgele bir işaretleme yapmamak gerekmektedir” diye konuştu.
“TATİLDE OY KULLANILAMAZ”
Yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunan her Türk vatandaşının cumhurbaşkanı seçimi ve milletvekili genel seçiminde oy kullanabileceğini belirten Topukcu, “Yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunmayan vatandaşların, oy kullanması mümkün değildir. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olmayan bir seçmenin; örneğin tatil nedeniyle seçim tarihini de kapsayacak biçimde yurt dışında olan bir kimsenin seçim günü yurt dışında yahut gümrük kapılarında oy kullanması mümkün olmayacaktır” dedi.
“USULSÜZLÜĞÜ ŞİKAYET EDİN”
Oy verme süreci sırasında usulsüzlük olduğu düşünülen bir durumla karşılaşıldığı takdirde bu durumun şikayet edilebileceğini belirten Dr. Aslı Topukcu, “Bu noktada şikayet ve itiraz adaplarının işletilmesi gerekiyor. Örneğin engelli olmamasına karşın bir seçmenin yanında öbür bir seçme oy kullanma kabinine girerse yahut gibisi bir yöntemsiz durum olursa dilekçe ile bu durumun ortaya konması gerekiyor. Lakin şikayet ve itiraz yolları birbirinden farklı olduğu için bu hususta seçmenlere oy kullandıkları okulda baro, siyasi partiler yahut öbür sivil toplum kuruluşları tarafından görevlendirilmiş avukatlardan yardım almalarını öneriyoruz” tabirlerini kullandı.
OY KULLANMAYANA CEZA
Seçimlerin Temel Kararları ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 158. unsuruna nazaran, oy verme istikametinden kendisine yükletilmiş olan ödevleri ihtara karşın yapmayan seçmenlere idari para cezası verileceğini belirten Topukcu, “Oy kullanmayan seçmenlerin idari para cezası yaptırımı ile karşı karşıya kalmaları mümkündür. Öte yandan seçimlerin Temel Kararları ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un yedinci kısmı ‘Seçim Kabahatleri ve Cezaları’ başlığını taşımaktadır. Bu düzenlemeler çerçevesinde seçim şuralarının vazifelerini ifa etmesine mahzur olmak, propaganda yasağına uymamak, haksız oy temini yahut oy kullanmanın engellenmesi durumlarına sebep olmak, sandık başında müdahalede bulunmak, içki yasağına uymamak üzere pek çok sayıda harekete ait yaptırımlar düzenlenmiştir” kelamlarına yer verdi.