Asbest ligleri havada solunur hale geldiklerinde öldürücü olabilmektedir Teneffüse asbest lifleri akciğerde birikir ve zedelenmelere Ataköy travesti yol açabilir Bu yüzden asbest tehlikeleri önemli alınması gereken bir durumdur Kolay tutuşması ısıya sağlam olması ve ısı izolasyonu sağlaması nedeniyle asbest birçok bölümde kullanılıyor Asbest ticari ismiyle amyant olarak Ataköy travestileri da bilinir İnşaat gemi otomotiv ve dokumacılık üzere birçok sanayi alanında kullanılan asbest ülkemizde de pek çok alanda faaliyet gösterdi
ASBEST NEDİR NERELERDE KULLANILIR
Çevrede doğal olarak bulunan ve lifsi Travesti Ataköy iğsi yapıda olan bir mineral kümesidir Asbest kümesinde yer alan minerallerin ortak özelliği lifsi yapıda olmalarıdır Asbest mineralleri bu lifsi yapısal özellikleri nedeniyle fibröz mineraller olarak da bilinirler Mineraller bu Travesti yapı sayesinde ısı sürtünme ve baskıya yani gerilime hayli sağlamdırlar İçeriğindeki lifsi yapı onlara eksiksiz bir yalıtım yeteneği verir Bu özellikleri sayesinde asbest sanayide yaklaşık 3 000 iş kolunda yaygın kullanım alanı bulmuştur
Son yıllarda asbest ile insan ortasında ağır bir münasebet yaşanmıştı Gelişmiş ülkelerdeki asbest kullanımının genişliği madencilik ve sanayi ortamlarında gelişen mesleksel temaslarla alakalıdır Çalışanlar asbest madenlerinde ve birtakım iş alanlarında direkt birtakım iş alanlarında ise dolaylı yoldan asbest ile temas etmişlerdir Tekrar bu maden yahut iş yerlerinin etrafında yaşayanlar ise oluşan etraf kirliliği nedeniyle daha düşük yoğunlukta da olsa asbest ile temas etmek durumunda kalmışlardır
Gelişmekte olan ülkelerde asbest teması endüstrinin gelişimine koşut olarak artmıştır Ülkemizde de 2010 yılında asbest üretimi ve kullanımı büsbütün yasaklanmıştır Lakin bu tarihe kadar üretilen ve kullanılan asbest hala hayatımızın her alanında yer almaktadır
Asbest üretimi ve kullanımının yasaklandığı ülkelerde bu iş alanlarında yavaş yavaş asbestten farklı hususlar kullanmaya örneğin cam elyafı kullanmaya dönmüş böylelikle iş kollarında asbestten risksiz ortamlar oluşmaya başlanmıştır Lakin daha evvel kullanılan eserler nedeniyle asbest teması devam etmektedir
ASBEST NERELERDE BULUNUR KULLANILIR NERELERDE TEMASA GEÇİLİR
3 000’den fazla kullanım alanı olan asbestten bilhassa gemi uçak araba sanayiinde makine alanlarında yağlayıcı husus ve sızdırmazlık elemanı olarak inşaat dalında ısı ve ses yalıtımında yaygın olarak faydalanılmıştır
Doğal asbest Tabiatta yayılmış onlarca asbest çeşidi vardır Kimi yörelerde suda ve havada eser ölçülerde bulunabilir lakin bu kanserojen tesirini gösterecek seviyede değildir başka bir deyişle hepimizin akciğerlerinde birkaç kristal bulunabilir Yerleşim bölgelerindeki toprak içeriğinde bulunabilir
Isı ve ses yalıtımı sistemleri Bilhassa eski gemilerde uçaklarda otobüslerde mesken çatılarında itfaiyeci elbiselerinde perdelerde ütü tahtalarında fırın eldivenlerinde kullanılmıştı
Konutlar Asbest içeren çimentoda ve badana boyası karışımlarında kullanılmıştı Su ve kanalizasyon borularını katılaştırmak için de asbestos kullanılıyordu
Fren balataları Tekerlekli araçların fren balatalarının üretiminde asbestos değerli bir katkı hususuydu
ASBEST TEMASI NERELERDE GERÇEKLEŞEBİLİR
1 Mesleksel temas endüstri nedenli temas
2 Primer Asbest madeni
3 Sekonder Asbest içeren unsur ile çalışan iş yerleri örneğin eternit dokuma sanayii
4 Tersiyer Meslek ortamından çevresel temas
-
Domestik temas: İş yerlerinde çalışanların konuta getirdikleri elbiseler nedeniyle temas,
-
Yerleşim – komşuluk yoluyla temas,
5 Çevresel temas Hayat ortamlarında kullanılan kimi materyallerdeki asbest artışı nedeniyle etrafa yayılması
6 Kırsal alanda asbest teması Kırsal alanda yaşayan köylülerde gerçekleşen temas
ASBEST HASTALIĞI NEDİR ASBEST TEHLİKESİ
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı IARC her yıl dünyada kanser yapan unsurları nizamlı olarak özelliklerine nazaran kümelere ayırmaktadır Ajansın kanserojen hususlar listesinde asbest unsuru kesin kanserojen tanımlanması ile 1 kümede sınıflandırılmıştır Asbestin nefes yoluyla alındıktan sonra teneffüs sistemi üzerine oluşturduğu birtakım hastalıklar şunladır
1 Kalsifiye yahut kalsifiye olmayan plevral plak akciğer zarı üzerinde kireçlenme yapmış yahut yapmamış lokal zar kalınlaşmaları
2 Diffüz plevral fibrozis akciğer zarında çepeçevre kalınlaşma
3 Benign asbest plörezisi akciğer zarları ortasında uygun huylu su toplanması
4 Asbestozis akciğerlerde asbest toplanmasına bağlı sertleşme ve bozulma
5 Yuvarlak atelektazi akciğerde küçük sönmüş alanlar
6 Mezotelyoma akciğer zarı kanseri
7 Akciğer kanseri
Bu hastalıklar asbest ile temas etmiş topluluklarda olağan insan topluluklarına nazaran çok daha sık görülür Asbestin yol açtığı hastalıkların ekonomik yükü de olukça ağırdır Yapılan araştırmalara nazaran asbestin yol açtığı hastalıkların tedavisi için Almanya nın yıllık harcaması 290 Milyon Euro yu bulmaktadır Japonya da ise bugüne kadar toplam 27 Milyar Yen harcandığı bilinmektedir