Yediden yetmişe toplumun bütün kesitlerini ilgilendiren toplumsal sigorta sisteminde ihtilal üzere yenilikler geliyor. Gelir durumuna nazaran düşük prim ödemeyi içeren toplumsal sigorta programları devreye girerken, kolay sigortanın kapsamı genişletiliyor. Kolay patronluk uygulaması patronlara değerli avantajlar sağlıyor.
Her ay prim hizmet dokümanı düzenlemekten ve bu doküman için damga vergisi ödemekten kurtuluyorlar. Hükümet, 5 yıllık Kalkınma Planı kapsamında sisteme girişlerin kolaylaştırılması için farklı meslek ve gelir kümelerine yönelik yeni uygulamalar getirecek.
Ev hizmetleri, apartman vazifelileri için uygulanan kolay sigorta uygulaması binlerce işyerini kapsayacak biçimde düzenlenecek. Düşük gelirli esnaf, sanatkâr, çiftçiler ve mevsimlik çalışanlar üzere kümelere özel toplumsal sigorta programları devreye alınacak. Çalışanların özelliklerine uygun düşük prim ödemeyi içeren toplumsal sigorta programları devreye girecek. Prim ödeme gücü olmayanın primini devlet karşılayacak. Aylık prim ve hizmet evrakı verme üzere yükümlülükler azaltılacak.
Kolay sigorta ve prim ödemeleri konusunda merak edilen birtakım soruların cevapları şöyle:
1-Sosyal Güvenlik Kurumu’na kolay patronluk başvurusu nasıl yapılıyor?
Ev hizmetlerinde çalışanların patronun gerçek kişi olması gerekiyor. Bu bireyleri çalıştıranlar “kolay işverenlik” kararlarından yararlanır. Buna nazaran, konut hizmetinde personel çalıştıranlar e-devlet’ten giriş yaparak kolay patronluk kısmını seçerek “ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalıştırılacaklara ilişkin” form doldurmaları gerekiyor. Personel ve işverence imzalanan form, ilçeye en yakın toplumsal güvenlik merkezine verilir. Formda çalışanın işe başlama tarihi, konutta ne iş yapacağı, ayda kaç gün çalışacağı, fiyat meblağının ne olacağına ait bilgiler yer alır.
2-Kolay sigorta kapsamındaki konut işlerinde çalışanlar için ne kadar prim yatırmak gerekiyor?
Ev hizmetleri de kolay sigorta kapsamında bulunuyor. Ay içinde 10 günden az ve daha fazla yapılıp yapılmadığına nazaran süreç yapılıyor. Gündelikçi, temizlikçi, bakıcı çalıştırılanların sigorta yaptırması zarurî olup, on günden az çalışanlar için iş kazası, meslek hastalığına karşı günlük 8.94 lira ödenmesi gerekiyor. Ayda 30 günden az çalışanlar, eksik günlerin primini kendileri ödeyebiliyor. Mesken hizmetlerinde çalışma gün sayısı 10 ve daha fazla olanlar hakkında SSK’lı çalışanlara ait kararları uygulanıyor. Bu kapsamda çalıştırılanlar için de günlük 145,32 lira ödenmesi gerekiyor.
3-Ayda 10 günden az çalışanlar her seferinde tekrar mi müracaat edecek?
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az mühlet ile sigortalı çalıştıranlar “www.turkiye.gov.tr” uygulaması aracılığıyla da müracaat edebilir. Çalışanların kolay tescil edilebilmesi, tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa ileti servisi aracılığı ile de süreç yapılabilir.
Ayda 10 günden az çalışanların ayın farklı çalışma günleri için ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini “5510” kısa bildiri servisine her bir gün için başka SMS gönderilmesi gerekiyor. Kullanılacak cep telefonu sınırının taşınabilir ödemeye açık olması gerekiyor. On günden az çalışanların takip eden aylarda devamı durumunda formun “çalışma devamlı mı” kısmını işaretlemesi kâfi olacak. SMS ile başvuranların her bir çalışma (gün ve kişi) için ayrıyeten süreç yapması gerekiyor.
4-Kimler konut hizmetinde 10 günden az mühletle çalışabilir?
İsteğe bağlı sigortalılar, rastgele bir çalışması olmayanlar, SGK’dan aylık ve gelir alanlar bu kapsamda çalışabilir. Emekli aylığı alanların aylıkları kesilmiyor, bunlardan ayrıyeten uzun vade ve genel sıhhat sigortası primi alınmıyor.
5-Kalkınma Planı periyodunda kolay patronluk uygulamasının yaygınlaştırılması kapsamında neler yapılacak?
Düşük gelirli esnaf, sanatkâr, çiftçiler ve mevsimlik çalışanlar üzere kümelere özel toplumsal sigorta programları oluşturulacak. Sisteme girişlerin kolaylaştırılması için farklı meslek ve gelir kümelerine yönelik yeni uygulamalar geliştirilecek Toplumsal güvenlik kapsamı genişletilerek prim tabanı güçlendirilecek. Toplumsal güvenlik mevzuatı ve uygulamaları değişen işgücü piyasası şartlarına ve yeni kuşak esnek çalışma modellerine uyumlu hale getirilecek. Toplumsal güvenlik uygulamalarının başta kısmi müddetli çalışma olmak üzere esnek çalışma modelleriyle ahengi artırılacak. Toplumsal güvenlik prim ve hizmet dokümanı verme üzere yükümlülükler azaltılacak.
6-Kolay sigorta kapsamında çalışan eksik günlerinin primini kendi ödeyebilir mi?
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı çalışanlar eksik prim günlerini kendileri ödeyerek 30 güne tamamlayabilir. Farklı patronların yanında her birinde 10 günden az çalışanlar 30 günlük mühletin tamamının primini kendisi yatırabilir. Ödenmesi gereken prim fiyatı Temmuz ayından itibaren günlük 145,32 lira, aylık da 4 bin 360 lira. Eksik primini kendisinin ödeyebilmesi için mesken hizmetinde çalıştığına ait SGK’ya kolay patronluk kapsamında form vermesi gerekiyor.
7-Ev hizmetlerinde çalışanlara sigorta yaptırmayan patrona yönelik bir yaptırım var mı?
Ev hizmetlerinde 10 günden az müddetle çalışana iş kazası, meslek hastalığı primi ödeniyor. Böylelikle hem mümkün bir iş kazasında çalışanlar garanti altına alınıyor hem de sigortasız personel çalıştırma suçlamasına karşı muhafaza sağlanıyor. Sigortasız çalıştırmanın tespiti durumunda 4 minimum fiyat (53 bin 656 lira) idari para cezası kesiliyor.
8-Ev bayanlarına emekliliği kolaylaştıracak prim dayanağı ne vakit başlayacak?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ev kadınlarına emekliliği kolaylaştıracak yasal düzenlemeye ait çalışmayı sürdürüyor. Bu yıl Meclis’e sunulması öngörülüyor. Konut bayanlarının sigorta primlerinin üçte biri devlet tarafından karşılanacak.
Yeni minimum fiyatla birlikte 4 bin 292 lira olan isteğe bağlı sigorta meblağının üçte biri olan 1430 lirasını devlet karşılayacak. Emekli olmak isteyen mesken bayanları sigorta primi için 4 bin 292 lira yerine 2 bin 862 lira yatıracak. Böylelikle verilecek yıllık takviye 17 bin 160 lira olacak.
