Türkiye gazetesi müellifi Fuat Uğur bugünkü köşesinde Rusya’nın Kanal İstanbul’a bakışını ve gündeme dair konuları Rusya Devlet Akademisi Lider Yardımcısı ve Asiapol (Asya Polis Teşkilatı) kurucusu Talat Çetin’le konuştu.
İşte Çetin’in o çok konuşulacak açıklamaları:
Bu kelam bana ilişkin değil iddia edeceğiniz üzere. Enteresan bir sohbet gerçekleştirdiğimiz(*) Rusya Devlet Akademisi Lider Yardımcısı ve Asiapol (Asya Polis Teşkilatı) kurucusu Talat Enveroviç Çetin’e ilişkin. Kendisi aynı zamanda Rusya’dan Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşan güç sınırı olan Türk Akımı’nın da isim babası.
Sohbetimiz İdlib, Libya ve Kanal İstanbul eksenliydi.
Öyle değişik şeyler söyledi ki fikirlerini aslında gayriresmî olarak Rusya’nın Türkiye’den beklentileri ve Türkiye hakkındaki görüşleri olarak nitelendirmek mümkün.
Konuşmamız çok uzun. Ben özetin de özeti olarak, başlıklar hâlinde sunacağım.
RUSYA LİBYA’DA SIRTIMIZDAN MI HANÇERLEDİ?
Bakıyorsunuz pek çok bahiste ittifak yaptığımız Rusya’yı Libya’da karşımızda buluyoruz. Wagner ordusu olarak anılan Rus paralı askerleri, CIA casusu da olduğu bilinen Halife Hafter’i destekliyor orada. Zati Talat Çetin’e de “Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu” diye yönelttim sorumu.
Soru-Nedir bu Wagner askerleri?
Cevap-Rusya memleketler arası ilişkilerde ayna yöntemi kullanır. Faaliyet gösterdiği coğrafyada karşısına paralı askerler mi çıkıyor, tıpkı formda onlar da paralı askerlerden oluşan bir ordu kurabilir. Türkiye de kurabilir. Hatta Rusya ile birlikte kurması daha da düzgün olur.
Soru-Kurdu, pekala neden orada?
Cevap-Hafter’in denetim ettiği bölgede zengin petrol yatakları var. Hafter CIA casusu ama Trablus kuşatmasından başarısızlıkla geri çekilince, ABD de dayanağını çektiği için Rusya oraya geldi.
TÜRK ASKERİ LİBYA’DA RUS ORDUSU İLE KARŞI KARŞIYA GELİR Mİ?
Soru-İyi de Türkiye uluslararası tanınırlığı olan Libya merkezi hükûmetiyle münasebet içinde ve artık oraya bu Hafter’in taarruzlarına karşı asker gönderecek. Ya Wagner askerleri ile çatışma yaşanırsa?
Cevap-Mümkün değil. Şayet tıpkı bölgeye gelirlerse ve çatışma çıkacak bölge olursa aynen Afrin’de olduğu üzere Rus askeri çekilir. Rusya olağan ki bölgedeki varlığını korumak isteyecek lakin bunu yaparken de asla Türkiye ile karşı karşıya gelmek istemeyecektir. Çünkü Türkiye ile hayalleri, umutları ve gayeleri buradaki çıkarımdan çok daha büyük. Türkiye’yi saçma sapan bir petrol bölgesi için feda etmez.
İDLİB; SORUNUN KAYNAĞI TÜRKİYE’NİN TERÖR ÖRGÜTLERİNİ TEMİZLEYEMEMESİ Mİ?
Talat Enveroviç Çetin, İdlib’de 20 Aralık’ta başlayan atak ve bombardımanın asıl sebebinin, Türkiye tarafından kelam verildiği ve aradan bir yıl geçtiği hâlde çözülmediğini belirttiği El Düstur kökenli, daima isim değiştiren terör örgütlerinden kaynaklı olduğunu belirtiyor.
Soru-Bu hususta Türkiye büyük ilerleme sağlamadı mı?
Cevap-Sağladı, büyük ölçüde silahları teslim alındı lakin hâlâ kalanlar ABD’li karanlık güçlerin desteğiyle provokasyonlarını sürdürmekte. Ortadan bir yıl geçti ve Rusya bu mevzuda şikâyetçi.
Soru-Rusya ne istiyor pekala?
Cevap-Çözülemeyen mesele terör örgütlerinin tarifidir. Türkiye’deki FETÖ’nün PKK’nın eylemlerinin Rusya’da terör aksiyonu sayılıyor fakat resmî olarak terör örgütü olarak tasnif edilmiyor. Türkiye de İdlib’deki örgütleri resmen terör örgütü olarak tanımıyor. Kısaca bu sorun karşılıklı çözümlenmeli. Buna Suriye halkının çoğunluğu tarafından desteklenen Suriye Ulusal Ordusu dâhil değil.
MOSKOVA’DAKİ ERDOĞAN’IN BİR ÖZEL TEMSİLİSİ NEDEN YOK?
Soru-Erdoğan ile Putin bu problemleri daima görüşüp mutabakata varıyor. Pekala, neden daima bir yerlerden arıza çıkıyor. Ne yapmalı sizce?
Cevap-Bakın İsrail lobisi Moskova’da kamp kurmuş durumda. Netanyahu’nun ayda bir iki sefer Moskova seferi var. Sürekli Türkiye aleyhine faaliyet içindeler. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Moskova’da bir özel temsilcisi bile yok. Burada sorun Türkiye ile Rusya’nın maalesef sonuna kadar kenetlenmemesi. Yani bir hususta anlaşıyorlar, sonrasında Erdoğan ile Putin kendi içlerine döndüklerinde bu işi takip edecek, kenetleyecek ve peşinden koşacak kimse yok. Rusya, orta sıra bir şey söylenip de sonrasında kendi kendine yürümesi gereken bir ülke değil. Rusya’dan ayrılmayacaksınız, Rusya’nın doruğunda bekleyeceksiniz. Talebinizi söyleyeceksiniz ve bu talebin Rusya ile Türkiye için ORTAK ÇIKAR olduğunun altını çizeceksiniz.
MOSKOVA’DAKİ ELÇİ UYUMAMALI
Lakin maalesef Türkiye’deki şahlanışı, Türkiye devlet başkanındaki ve vatanseverlerindeki büyük heyecanı, atılımı elçiliklerde göremiyoruz. Moskova’daki elçilikte hâlâ Sovyetlerden kalma bir sessizlik, hiçbir şey yapma, olduğun yerde kal tavrı.
Türkiye ile Rusya’nın mukadderatı ortak olduğu, Rusya’nın Türkiye’ye en çok yatırım yapan ülke olduğu ortadayken Türkiye’nin Moskova’daki büyükelçisinin uyumaması lazım. Yani Türkiye’deki heyecanı Moskova’daki Türk büyükelçiliğinde göremiyoruz. Bu Rusların da şikâyetidir aynı vakitte. Özel bir takım yok. Bunu sıradan bir Avrupa ülkesinin elçiliği üzere bakamazsınız. Rusya’ya özel bir grup özel bir alaka lazım. Rusya’da Türkiye’nin alacakları çok. Rusya ile Türkiye’nin ortak projesi çok ve hayali büyük. Türkiye’nin dışişlerinin içişlerinin tıpkı binada mı olur başka binada mı olur bilemem Moskova’da bir karargâh kurması gerek.
“RUSLARLA TARTIŞILMAZ, PAZARLIK YAPILIR”
Soru-Yani Suriye’de Rusya ve İran’ın takviyesiyle Şam rejiminin yaptığı bombardımanın sebebi İsrail lobisi mi? Koskoca Rusya devleti, istihbarat ağı olan bir devlet. Sonuçta Putin’le direkt görüşen ve mutabık kalan bir Erdoğan varken neden sorun çıksın?
Cevap-Bakın Rusların yapısını anlatayım. Ruslar durup dururken atılım yapmazlar. Durup dururken muahedeyi da bozmazlar. Ama Ruslarla tartışılmaz, pazarlık yapılır. Yani pazarlık yaparak Ruslardan alacağınızı tartışarak alamazsınız. Örneğin Erdoğan bunu çok âlâ biliyor ve ona nazaran bir siyaset yürütüyor. Uçak krizinde de bu türlü oldu. Erdoğan “Siz haklısınız biz haklıyız” tartışmasına girmedi, doğrudan “Bu işi nasıl çözeriz” siyaseti yürüttü. Münasebetiyle pazarlık yapmak için de takımınız daima orada olmalı. Ruslar görüşmeye açık, ikna olmaya açıktır. Ama ortak çıkarları, kazan-kazan’ı anlattığınızda anlayabilecek bir ülkedir. ABD ve AB gibi “Ne olursa olsun ben kazanayım” siyaseti değildir. Rusya burada geleceğin Türkiye ile iş birliğinden geçtiğini, Türkiye’nin başına gelecek bir şeyin kendi başına geleceğini anlamışken bu durumdan istifade etmek gerekir. İsteksiz büyükelçilerle bu iş yürümez.
BÜYÜKELÇİ NEDEN RUS İÇİŞLERİ BAKANI’NA SORMAZ?
Soru-İdlib’le ilgili Erdoğan ile Putin oturuyorlar BEŞ MADDEDE anlaşıyorlar. Sonra Rus Genelkurmay Lideri çıkıp YPG başkanı isimli teröristle görüntü konferans yapıyor, ne demeli buna?
Cevap- Erdoğan Putin’e “Senin bu generalin YPG’li teröristle konuşamaz, ne işi var” dedi, Putin araştırayım diye cevapladı. Pekala, bu araştırmanın sonucunu bilen var mı? Yok. Kimse bunu takip etmedi ve gidip bu bahis devlet liderlerimiz tarafından konuşuldu, “Verin bunun raporunu” demedi. Demeyince de Ruslar bunu kendileri gelip verecek hâlleri yok ya.
İSTEYEN TARAF TÜRKİYE İSE TAKİP EDEN DE O OLMALI
Bir şey daha. Rusya’nın içinde daima isim değiştirerek faaliyetlerini sürdüren terör örgütü ofislerinin kapatılması. Bazen YPG bazen SDG… Misal Türk Büyükelçisi gidip İçişleri Bakanı’ndan bunun takibini yapıyor mu? Halbuki “Erdoğan ile Putin bu mevzuda anlaştı ancak bu terör örgütleri hâlâ ofis kuruyor. Bunların kapatılması gerek” demelidir.
Yani isteyen taraf Türkiye ise takip etmek zorunda olan taraf da Türkiye olmalıdır. Üstelik aşikâr bir düzeye getirilen münasebetleri çok çarçabuk harcıyorlar. Ne oluyor bakın “Rusya Libya’da bizi sattı” deniliyor.
KÖTÜ ÇOCUKLARA ŞEKER DAĞITANLAR KİM?
Soru-Yani Rusya mahallenin ne kadar makus çocuğu varsa alaka içinde sonra da diyor ki sizin anlattığınıza bakılırsa biri gelsin beni kurtarsın diyor.
Cevap-ABD ve AB de o berbat çocuklara daima şeker dağıtıyor lakin.
Soru- Erdoğan şeker dağıtanlarla aslında daima arbede ediyor. Putin’in bunu yapmayacağını düşünüyoruz lakin o da birebir ilgiyi sürdürmekte sakınca görmüyor, tuhaf değil mi?
Cevap- Bakınız, Türkiye ile Rusya, tıpkı anda bu makus çocuklara şeker dağıtanlarla çabayı birlikte yürütse sonuç alabilir.
KANAL İSTANBUL’DA RUSYA TÜRKİYE’YE BÜSBÜTÜN GÜVENİYOR
Soru-Kanal İstanbul’a gelelim. Gerçi Rusya Büyükelçisi Rusya’nın Montreux ve Kanal İstanbul ile ilgili bir sorununun olmadığını söyledi. Rusya bu bahiste samimi mi? Bulgaristan ve Romanya Rusya’nın mı yoksa ABD’nin mi tesiri altında kalır?
Cevap-Kanal İstanbul’un Montreux’yü ihlal üzere bir durumu yok. En çok gemisi geçen Rusya. Bunu söyleyen onlar. Diyelim ki Montreux bir gün kalkar diye bir telaş var. Bu husus Rusya için külfetli değil zira bu bahiste Türkiye ile Rusya ortasında bir itimat alakası var. Türkiye Rusya’ya düşmanlık maksadıyla geçmek isteyen gemileri oradan geçirmez. Evvelce de Çanakkale Boğazı’ndan geçilemedi. Oradan geçilemediği için Sovyetler Birliği vardı. Rusya bu konudaki minnet borcunu da Kurtuluş Savaşı’nda yaptığı yardımla ödedi. Tıpkı vakitte şunu söylüyorum, bugün Kanal İstanbul’a karşı olanların tamamı Rus düşmanıdır. Kanal İstanbul’a karşı olanlar “Bu ABD’nin isteği” diye Kanal İstanbul’a karşı çıkıyorlar.
TÜRKİYE’NİN KANAL İSTANBUL İLE GÜCÜ KARADENİZ VE AKDENİZDE 10 KAT ARTAR
Soru-Rusya, Türkiye’nin güçlenmesinden tasa duymaz mı?
Cevap-Kanal İstanbul Türkiye’nin eline bir anahtar verecektir. Bu anahtar ile Türkiye’nin karar verme kabiliyeti harikulade aratacaktır. Bu kıymet biçilmezdir. Bunu oradan kazanılacak parayla vesaire ile ölçemezsiniz. Türk karar verme kabiliyetinin dünyayı değiştirdiği bir yerde bilet parasından kelam edemezsiniz. Kanal İstanbul ile Türkiye’nin Karadeniz’de ve Akdeniz’de gücü on kat artar. Bundan hangi vatansever rahatsız olabilir. Rahatsız olanın da öbür bir kaygısı vardır kesinlikle. Montreux’yü Türkiye tartışmaya açmak istemiyorsa açmasın lakin Türkiye’nin karar verme kabiliyetinin artacağı, tasarrufunun yükselebileceği bir kanal katiyetle Türkiye’ye gereklidir ve bu bir Devlet projesidir.
